Nguyên nhân rối loạn lưỡng cực – Góc nhìn khoa học và cảnh báo từ chuyên gia

 Rối loạn lưỡng cực không chỉ là những thay đổi thất thường về cảm xúc mà còn là một tình trạng tâm lý phức tạp ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc sống của người bệnh. Để hiểu rõ hơn và có hướng can thiệp kịp thời, việc tìm ra nguyên nhân rối loạn lưỡng cực là điều vô cùng quan trọng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cùng bạn phân tích các yếu tố tác động từ góc nhìn khoa học và chuyên môn.

Hiểu đúng về rối loạn lưỡng cực

Rối loạn lưỡng cực (Bipolar disorder) là tình trạng tâm lý đặc trưng bởi sự dao động cực độ giữa hai trạng thái cảm xúc: hưng cảm và trầm cảm. Người mắc bệnh có thể hưng phấn quá mức trong một giai đoạn rồi nhanh chóng rơi vào tuyệt vọng, buồn bã ở giai đoạn tiếp theo. Các nghiên cứu y học cho thấy đây là một rối loạn mạn tính, cần được điều trị và kiểm soát lâu dài.

Theo các chuyên gia tâm lý, việc hiểu đúng về căn bệnh này là bước đầu tiên để phòng ngừa, phát hiện sớm và tìm ra giải pháp điều trị hiệu quả.

Xem thêm: https://phongkhamtamthanhoangyen.com/nguyen-nhan-roi-loan-luong-cuc/

Nguyên nhân rối loạn lưỡng cực đến từ đâu?

Bản chất của rối loạn lưỡng cực không phải do một nguyên nhân duy nhất gây ra. Các yếu tố sinh học, di truyền và môi trường cùng góp phần hình thành và phát triển bệnh. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu lâm sàng.

Ảnh hưởng từ yếu tố di truyền

Các chuyên gia cho biết, yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành rối loạn lưỡng cực. Nếu trong gia đình có người từng mắc bệnh, nguy cơ người khác trong cùng huyết thống mắc phải có thể cao gấp 5 đến 10 lần so với người bình thường. Nhiều gen liên quan đến điều hòa cảm xúc, dẫn truyền thần kinh đã được xác định là có mối liên hệ trực tiếp với rối loạn này.

Sự mất cân bằng hóa học trong não bộ

Một nguyên nhân quan trọng khác là sự rối loạn của các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine và noradrenaline. Khi những chất này hoạt động không ổn định, tâm trạng và cảm xúc của người bệnh dễ dao động mạnh. Nhiều nghiên cứu hình ảnh học thần kinh cũng cho thấy, cấu trúc và chức năng của não ở người bị lưỡng cực có sự khác biệt so với người bình thường.

Yếu tố tâm lý và môi trường

Ngoài di truyền và sinh học, các yếu tố tâm lý – xã hội cũng có thể làm khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm bệnh lý này.

Áp lực và chấn thương tâm lý

Những biến cố trong cuộc sống như mất người thân, thất nghiệp, ly hôn hay sang chấn thời thơ ấu có thể trở thành yếu tố kích hoạt rối loạn lưỡng cực. Tâm lý bị dồn nén lâu ngày khiến não bộ phản ứng bất thường, từ đó dẫn đến các cơn hưng cảm hoặc trầm cảm kéo dài.

Theo chuyên gia tâm thần học Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, việc không được hỗ trợ tâm lý đúng cách sau các cú sốc lớn có thể khiến bệnh phát triển nhanh và khó kiểm soát hơn.

Môi trường sống thiếu ổn định

Người sống trong môi trường có nhiều mâu thuẫn, bạo lực hoặc áp lực công việc liên tục cũng dễ xuất hiện các biểu hiện của rối loạn lưỡng cực. Nhịp sinh học bị rối loạn, giấc ngủ kém, thói quen sinh hoạt thất thường đều có thể khiến tình trạng bệnh tái phát nhiều lần.

Ảnh hưởng của lối sống và thói quen cá nhân

Bên cạnh yếu tố di truyền và tâm lý, thói quen sống hằng ngày cũng góp phần không nhỏ vào sự xuất hiện của bệnh.

Lạm dụng chất kích thích

Việc sử dụng rượu, bia, thuốc lá hoặc ma túy có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho hệ thần kinh trung ương. Đây là nguyên nhân thường gặp khiến rối loạn lưỡng cực trở nên nghiêm trọng hơn. Những chất này không chỉ làm biến đổi tâm trạng mà còn khiến quá trình điều trị khó đạt hiệu quả.

Thiếu ngủ và rối loạn nhịp sinh học

Giấc ngủ đóng vai trò điều hòa cảm xúc và tái tạo năng lượng cho cơ thể. Khi người bệnh mất ngủ kéo dài, hormone căng thẳng tăng cao, làm mất cân bằng hệ thần kinh. Theo các chuyên gia, việc ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi ngày trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ khởi phát các cơn hưng cảm.

Nhận biết sớm để phòng tránh hiệu quả

Việc hiểu rõ nguyên nhân rối loạn lưỡng cực giúp chúng ta nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và có hướng xử lý phù hợp.

Biểu hiện cần chú ý

Người mắc rối loạn lưỡng cực thường có sự thay đổi cảm xúc thất thường, dễ cáu gắt, nói nhiều, ngủ ít nhưng vẫn cảm thấy tràn đầy năng lượng trong giai đoạn hưng cảm. Ngược lại, khi rơi vào trầm cảm, họ trở nên buồn bã, mất hứng thú với mọi việc, thậm chí có ý nghĩ tiêu cực.

Cách can thiệp sớm

Nếu xuất hiện những dấu hiệu trên, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tâm thần để được chẩn đoán và điều trị sớm. Liệu pháp tâm lý kết hợp thuốc điều chỉnh thần kinh được xem là hướng đi hiệu quả nhất hiện nay. Ngoài ra, việc duy trì chế độ sinh hoạt khoa học, luyện tập thể dục đều đặn và giữ giấc ngủ ổn định cũng đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát bệnh.

Kết luận

Rối loạn lưỡng cực là một bệnh lý phức tạp, chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố như di truyền, sinh học, tâm lý và môi trường. Hiểu đúng nguyên nhân rối loạn lưỡng cực giúp mỗi người có cái nhìn khách quan hơn, tránh sự kỳ thị và tìm đến sự hỗ trợ y khoa kịp thời. Chúng tôi tin rằng, với sự đồng hành của chuyên gia và ý thức chăm sóc sức khỏe tinh thần, người bệnh hoàn toàn có thể sống bình thường, kiểm soát tốt cảm xúc và hòa nhập xã hội một cách tích cực.

#tamthanhoangyen #tamlyhoc #tamthan #roiloanluongcuc #nguyennhanroiloanluongcuc #suckhoetamthan #hieudungveluongcuc #chamsoctinhthan